Een creatie van twee geliefden, een stormachtige scheiding, muurschilderingen van een icoon, nazisoldaten, krakers, een moord en een wedergeboorte. Dit is het verhaal van Eileen Grays E-1027, algemeen bestempeld als de eerste modernistische villa.

In 1929, na vier jaar van plannen, ontwerpen, tekenen en bouwen, komt de droom van de 51-jarige Eileen Gray uit. Samen met haar geliefde, architect Jean Badovici, trekt ze in haar eigen villa op een steile heuvel in Roquebrune-Cap-Martin, een idyllische stadje aan de Franse kust vlak bij Monaco. Zelf noemde ze het haar ‘maison en bord de mer’ (‘huis aan de rand van de zee’) maar het werd beroemd als E-1027, een verwijzing naar Eileen, Jean (de J is de tiende letter van het alfabet), Badovici (tweede letter) en Gray (zevende letter).

In villa E-1027 konden Gray en Badovici alle nieuwe ideeën van het in de architectuur opkomende modernisme kwijt. De villa lijkt niet meer dan een eenvoudige balk maar het volledige witte exterieur en het platte dak waren erg ongewoon in de jaren twintig. Bovendien werden ramen en blinden ontworpen en geplaatst met aandacht voor de wind, de zon en de locatie. In het hoofd van Gray was haar huis een schip, met binnenin natuurlijke kleuraccenten in bruin, groen en blauw. Voor water waren de bewoners aangewezen op een watertank die elke dag bijgevuld moest worden.

Grays oog voor detail valt op in de plaatsing van elektriciteit en verwarming, van spiegels, van de kasten in de gastenkamers, waar ze duidelijk aangaf wat waar hoorde gelegd te worden. Ze maakte los en ingebouwd meubilair voor het huis en plaatste er ook eerdere ontwerpen in, steeds met aandacht voor de omgeving en de bewoners. De bekendste zijn allicht de Bibendum zetel, genoemd naar het Michelinmannetje, en het in de hoogte verstelbare E-1027 bijzettafeltje.

Op uitnodiging van zijn vriend Jean Badovici bezocht Le Corbusier vaak de villa. Met zeven muurschilderingen verstoorde hij het nauwgezette plan dat Gray uittekende voor haar droomhuis. Ze was dan ook woedend. Foto’s bewijzen dat Le Corbusier naakt schilderde. Volgens sommigen kon hij niet verdragen dat een vrouw zo’n belangrijk werk had gemaakt in wat hij beschouwde als zijn persoonlijke stijl. Later bouwde Le Corbusier een camping en zijn eigen vakantiehuisje vlak bij de villa. 

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de villa bezet door Duitse soldaten, die een van de muurschilderingen kapot schoten. Kunstenaar Jean Broniarski maakte het in 1978 na maar met meer nadruk op de swastika, die er volgens hem altijd al had ingezeten. Later werd de villa bezet en geplunderd door krakers, in 1996 werd er zelfs iemand vermoord.

Het huis werd in 1999 beschermd. Vandaag wordt het gerestaureerd, zij het dan niet in de vorm zoals het er in 1929 uitzag. Zelf had Gray het allicht vreselijk gevonden dat ook het schilderwerk van Le Corbusier beschermd is en dus niet verwijderd mocht worden. Toch blijft E-1027 een modernistische meesterwerk dat elke liefhebber van design of architectuur ooit bezocht moet hebben. Dat kan na reservatie, onder begeleiding en in groep dankzij de organisatie Cap Moderne.